Inleiding

Nederland is onderdeel van Europa. Het stemt dankbaar dat de Europese volkeren na het einde van de Tweede Wereldoorlog in betrekkelijke vrede mogen leven. Dat is geen vanzelfsprekendheid, zoals de geschiedenis uitwijst. We delen eenzelfde cultuur, niet het minst omdat in ons werelddeel het Evangelie wortel heeft geschoten en eeuwenlang doorwerkte. Hier leven we vrij en veilig. Hier verdienen wij ons geld waarmee een hoog welvaartsniveau is bereikt. 

Nederland is op zijn plek binnen de Europese Unie. In Brussel, de hoofdstad van de EU, overleggen de landen van dit werelddeel met elkaar en worden er belangrijke besluiten genomen die ons allemaal aangaan. Het gaat bijvoorbeeld om grote uitdagingen die we niet alleen kunnen oplossen. Onderlinge afspraken zijn erop gericht om alle landen te laten delen in vrede en welvaart. Zonder grenscontroles rijden we van Amsterdam naar Barcelona. Dat is niet alleen gemakkelijk als je op vakantie gaat, maar óók voor de handel, onze export. En gezamenlijke regels over voedsel, webshops, diploma’s en veel andere thema’s maken ons leven overzichtelijker. De Europese Unie is een manier om vorm te geven aan vrede, recht, welvaart en voorspoed in Europa. We hebben elkaar nodig. Bovendien is de Europese Unie een plek om vorm te geven aan waarden die we gemeenschappelijk hebben.

“Nederland is op zijn plek binnen de Europese Unie. Hier leven we vrij, veilig en welvarend. Maar over de EU zoals die nu is, zijn wij kritisch. De EU is er voor de lidstaten, niet andersom. Het sleutelwoord is ‘samenwerking’.”

Tegelijk zijn we kritisch over de Europese Unie zoals die nu is. In de eerste plaats wordt bij de regelgeving van de Unie te weinig rekening gehouden met de eigenheid en diversiteit tussen de lidstaten. Een steeds hechtere Unie gaat klemmen. Verder is niet altijd duidelijk waar regelgeving voor dient en welke toegevoegde waarde deze heeft. ChristenUnie en SGP verzetten zich tegen een hoogmoedige maakbaarheidsgeest. Regels lossen lang niet alle problemen op. Daarnaast schort het vaak aan eenduidige toepassing en handhaving in de verschillende lidstaten: de regelgeving van de Unie die er terecht is, moet niet worden ondermijnd door teveel verscheidenheid. Het is belangrijk dat deze regelgeving breed wordt gedragen en vervolgens wordt gehandhaafd.

De Europese Unie is onmiskenbaar ook een politiek project. Europa mag weten te bezielen. Maar zonder politiek draagvlak redt de EU het niet. Dat draagvlak moet komen van de burgers van de landen van de EU. Daarbij zijn er wel méér smaken dan alleen voor of alleen tegen de EU. Nationalisten gaan alleen maar uit van het eigen belang, terwijl federalisten het liefst een supereenheidsstaat zien verrijzen. ChristenUnie en SGP kiezen voor een andere koers. Wij kiezen voor een Europa van lidstaten. We willen wegblijven van extreme voorstellen die zorgen voor verdere polarisatie. Een doorgeschoten nadruk op nationale soevereiniteit noch het misplaatste idee van een Europese superstaat doet recht aan de vraagstukken waarmee de lidstaten worden geconfronteerd. Het sleutelwoord is samenwerking tussen lidstaten die zich gezamenlijk verantwoordelijk weten voor hun lokale, regionale en nationale gemeenschappen en zich verbonden weten met elkaar in het grens-overstijgende verband van de Europese Unie.

Samenwerking betekent dat de kracht van de groep wordt aangesproken, terwijl ieder zijn eigenheid kan behouden. Niet een overkoepelend verband, maar de zelfstandige lidstaten moeten de Europese Unie vormen. Het zijn de nationale regeringen die mandaat hebben om te handelen. In de lidstaten floreert de democratie, vindt er publiek debat plaats en voelen burgers zich onderdeel van een gemeenschap. Dat ‘politieke primaat’ van natiestaten moet weerspiegeld worden in de EU. Dat vraagt om flexibiliteit en ruimte voor verschil. De EU moet anders: minder, flexibeler en beter.

"Wie vrijheid, vrede en recht werkelijk wil bevorderen, zal oog moeten hebben voor ieders eigenheid; die zal macht en uniformiteit schuwen."

In Europa staat veel op het spel. Voorop staat onze diepste wens dat de EU weer aansluiting zoekt bij de Bijbelse bron waaruit goed bestuur en beleid zullen voortvloeien. Van daaruit willen wij werken aan een schonere en duurzame wereld; aan een gezonde economie; aan een goed gesprek over de waarden die we delen; aan aandacht voor mensenrechten; aan een eerlijke markt voor ondernemers en ambachtslieden en aan het opkomen voor recht en vrede. Hier hoort bij dat de Europese Unie regelmatig pas op de plaats maakt en zich niet vertilt. Wie vrijheid, vrede en recht werkelijk wil bevorderen, zal oog moeten hebben voor ieders eigenheid; die zal macht en uniformiteit schuwen.

Steeds zoeken we naar een goede balans tussen samenwerking en soevereiniteit, tussen verplichting en vrijheid. Dat doen we vanuit het besef dat we nooit een volmaakte wereld kunnen creëren, maar ook vanuit de roeping dat we, ook in de politiek, dienen te zoeken naar wat goed en wijs is. Dat doen we in afhankelijkheid van God, Die regeert en in Wiens hand alle dingen zijn. Geleid door het Woord