Pushbacks en non-refoulement

Er is sprake van pushbacks wanneer autoriteiten migranten terug de grens over duwen, zonder dat deze een kans hebben gehad om asiel aan te vragen. Deze praktijk druist in tegen het internationaal recht en komt helaas ook aan de Europese buitengrenzen voor. Wanneer autoriteiten pushbacks uitvoeren, is er een grote kans dat het principe van non-refoulement wordt geschonden. Dit principe vormt een juridische waarborg dat migranten, ongeacht hun asielstatus, nooit mogen worden teruggestuurd naar een land waar ze gevaar lopen te worden gemarteld of op andere wijze vernederend behandeld te worden of hun leven niet zeker zijn. 18 Geloofwaardig Europa Wat de ChristenUnie betreft kan er binnen de EU geen sprake zijn van pushbacks of schending van het non-refoulement principe. De EU heeft de taak erop toe te zien dat lidstaten zich hier niet schuldig aan maken. Dit neemt niet weg dat lidstaten het recht hebben hun buitengrenzen te beschermen, bijvoorbeeld tegen push-throughs waarbij landen als Wit-Rusland of Turkije kunstmatige migratiestromen creëren door doelbewust migranten de grens van Europese landen over te duwen. Hierbij zijn een aantal zaken essentieel:

• Bescherming buitengrenzen. Europese lidstaten hebben het recht hun (buiten)grenzen te beschermen. Wat de ChristenUnie betreft moet het beschermen van buitengrenzen altijd gepaard gaan met het bieden van de mogelijkheid een asielprocedure te doorlopen. De EU moet daarom investeren in goede en veilige aanmeldcentra aan de buitengrens waar snel en effectief een eerste beoordeling kan worden gedaan van asielverzoeken.
• Sta hulp in noodsituaties altijd toe. Ngo’s en particuliere hulporganisaties die zich inzetten voor migranten, zoals op of rond de Middellandse Zee, worden niet gecriminaliseerd voor het verstrekken van noodhulp aan migranten.
• Waarborgen bij samenwerking. Samenwerking met derde landen buiten Europa om vluchtelingen op te vangen en te screenen kan alleen onder strenge voorwaarden op het gebied van mensenrechten. Dit betekent dat derde landen handelen conform het Vluchtelingenverdrag. Er kan geen sprake zijn van pushbacks, collectieve uitzetting en onrechtmatige detentie. Bij het maken van afspraken met derde landen moet de EU dan ook regelen dat er adequaat toezicht is op het naleven van deze afspraken.
• Veilige opvang. Ook in asielzoekerscentra in de lidstaten moet iedereen zich veilig weten. Bijzondere aandacht moet hierbij uitgaan naar minderheden die ook door hun medeasielzoekers bedreigd worden, bijvoorbeeld vanwege hun geloof. Informatieuitwisseling tussen Europese databanken moet bijdragen aan een adequate aanpak van overlast gevende en gewelddadige asielzoekers.